Зерттеу БҰҰ-ның есебіне сәйкес жүргізілді
Әлем бойынша 735 миллионнан астам адам азық-түлік қауіпсіздігінен зардап шегіп отыр. Бұл туралы Sarbaz.kz тілшісі Energyprom.kz-ке сілтеме жасап хабарлайды.
Біріккен Ұлттар Ұйымының Азық-түлік және ауылшаруашылық ұйымының «Әлемдегі азық-түлік қауіпсіздігі және тамақтану жағдайы 2023» есебіне сәйкес, адам ағзасы күнделікті рационға қажет ақуыз мөлшері мынандай: әлем бойынша орташа алғанда, өсімдік ақуызы 59,7%-ды құрайды. Ет – небәрі 20,4%, ал сүт өнімдері 10,1% құрайды. Ақуыздың ең аз мөлшері теңіз өнімдері мен жұмыртқаға тиесілі: сәйкесінше 6,2% және 3,6%.
«Еуропа мен Солтүстік Америка сияқты дамыған аймақтардың тұрғындары ақуызға деген қажеттіліктің жартысынан көбін ет және сүт өнімдерінен алады. Ақуыздың ең маңызды көзі ретінде тек етті ғана қарастыратын болсақ, оны тұтыну бойынша Оңтүстік Америка көш бастап тұр. Онда еттің ірі жеткізушілері – Бразилия мен Аргентина. Сонымен қатар теңіз өнімдері ақуызын тұтыну бойынша Азия көш бастап тұр, ал Африкада өсімдік ақуызы басым.
Қазақстанда диетадағы ақуыздың негізгі көзі өсімдік ақуызы болып саналады, ол 42,2% құрайды. Ет және сүт өнімдері де айтарлықтай үлесті құрайды: сәйкесінше 29,4% және 25%. Жұмыртқа 2,4% құрайды, бірақ теңіз өнімдері тек 1,1% құрайды деп күтілуде.
БҰҰ сарапшыларының бағалауынша, 2022 жылы әлемде шамамен 735,1 миллион адам дұрыс тамақтанбаудан зардап шеккен. Бұл 2021 жылмен салыстырғанда небәрі 0,5%-ға аз. Сонымен қатар, 2020 жылғы «корона дағдарысы» жылымен салыстырғанда дұрыс тамақтанбаған адамдар саны 4,8%-ға немесе 33,7 миллион адамға өскен», - делінген зерттеу мәліметінде.
Дүние жүзінде тойып тамақтанбаған адамдардың үлесі бір жыл ішінде аз болса да төмендеді: 9,3%-дан 9,2%-ға дейін. Салыстырар болсақ, 2020 жылы 8,9% құрады. Сонымен қатар, 2015-2019 жылдар аралығында тойып тамақтанбаған адамдардың үлесі 8%-дан асқан жоқ. Өңірлер бойынша 2022 жылы дұрыс тамақтанбаған адамдардың ең көп үлесі Африкаға тиесілі болды – 19,7%. Одан кейін Азия, Океания және Оңтүстік Америка: сәйкесінше 8,5%, 7% және 6,5%. Солтүстік Америка мен Еуропа әр аймақтағы жағдай 2,5%-ға жетер-жетпес.
«Адамның күнделікті рационындағы ең аз энергия қажеттілігі 1,9 мың ккал құрайды. Қазақстанда 2022 жылы тұтынудың орташа калория мөлшері тәулігіне 3 мың ккалдан сәл ғана аз болды – 2021 жылмен салыстырғанда 5,1%-ға аз. Бір жыл бұрын калория тұтыну 9,2%-ға төмендеген.
Қазақстан Республикасындағы тұтынудың орташа калория мөлшері ең төменгі рұқсат етілген деңгейден айтарлықтай жоғары болғанына қарамастан, 2022 жылы дұрыс тамақтанбаған қазақстандықтардың үлесі 8,4%-ды құрады. Бұл көрсеткіш 6,7%-ды құраған 2021 жылмен салыстырғанда, ал 2020 жылмен (4,4%) салыстырғанда айтарлықтай көп.
Қазақстан Республикасының әрбір оныншы қала тұрғыны 2022 жылы ең төменгі рұқсат етілген деңгейден төмен калориялы диетаны тұтынады, ал ауылдық жерлерде – әрбір жиырмасыншы тұрғын ғана», - деп жазады Energyprom.
