Sarbaz.kz

Қазақстандағы ең жас әскер түрі – Әуе қорғанысы күштері 1998 жылы құрылды. Бүгінгі таңда олар ел қарулы күштерінің ең мобильді және жоғары технологиялық құрамдас бөлігі болып саналады. Олардың негізгі міндеттеріне республиканың әуе кеңістігін қорғау, маңызды мемлекеттік және әскери нысандарды әуе қаупінен қорғау, сондай-ақ қарулы күштер мен әскерлердің басқа түрлеріне авиациялық қолдау көрсету кіреді. Қазақстанның Әуе қорғанысы күштерінің қалай құрылғаны туралы Sarbaz.kz порталынан оқыңыз. 

КСРО құлаған кезде Қазақстан Әскери-әуе күштерінің жаңадан құрылған күштерінің құрамына 37-әуе қорғанысы корпусының және 73-түркі әуе армиясының бөлімдері кірді. Бұл ретте Қазақстанда Ту - 95 40 ауыр бомбалаушы ядролық қаруды тасымалдауға қабілетті авиация әлі де бар болатын. Авиациядан басқа, жаңадан құрылған әуе күштеріне аэродромдық-техникалық қызмет көрсету, Байланыс және радиотехникалық қамтамасыз ету бөлімдері кірді. КСРО-дан Қазақстанға 140 МиГ-23, МиГ-27 және Су-24 жауынгерлері, 55 МиГ-25 және Су-17 истребитель-бомбалаушылары және Чехияда шығарылған L-39-дан 100-ге жуық МИГ-23 және L-29 оқу-жаттығу жауынгерлері мұра болып қалды.

Өз әскерлерінің бастауында армия генералы Мұхтар Алтынбаев, авиация генерал-майоры Анатолий Васимов, генерал-майор Владимир Бондаренко, генерал-лейтенант Оқас Сапаров, генерал-майор Нұржан Мұқанов және тағы басқалар тұрды. Реформалардың ең белсенді процесі ұшқыш Мұхтар Алтынбаев Қорғаныс министрі қызметін атқарған кезде өтті. Сонымен, 1998 жылы әскери – әуе күштері мен Әуе қорғанысы күштері біртұтас әскер – әуе қорғанысы күштерінің қамқорлығымен біріктірілді. Құрылымдық реформалар жүргізіліп, жаңа аэродромдар ашылды. Мәселен, 2003 жылы Алматы мен Алматы облысын қорғайтын Алматы облысындағы Жетіген әуеайлағы ашылды. 

Алтынбаевтың қамқорлығымен Әуе күштері қорғанысы ауқымды реформаларының бір бөлігі ретінде авиацияны жаппай қайта жарақтандыру болды. Осылайша, екінші тағайындау кезінде қорғаныс министрі 2001 жылдан 2007 жылға дейін авиацияның орасан зор қайта қарулануы байқалды. 2001 жылдан 2007 жылға дейін ұшақтар мен тікұшақтарды сатып алу Қазақстанның қорғаныс импортының көп бөлігін құрады және бұл үрдіс отставкаға кеткеннен кейін де жалғасты. Мысалы, 2020 жылы SIPRI деректері бойынша Қазақстан тек авиацияны импорттады.

Жыл сайын елдің авиациялық паркі ұшақтар мен тікұшақтардың заманауи үлгілерімен жаңартылады. Сонымен, 2023 жылы 10 Су-30СМ истребитель қызметке кірісті. Су-30СМ, сәтті Су-27 истребителіне негізделген, сенімді және маневрлі, заманауи жабдықталған және көптеген тапсырмаларды орындай алады. Бұл қорқынышты машина құрлықта да, әуеде де, тіпті қолайсыз ауа-райында да әртүрлі нысандарға шабуыл жасай алады. 2023 жылы Су-25 шабуылдаушы ұшақтары жаңартылды. 

Бүгінгі таңда ҚР ІҚМ-де 61 заманауи ұшақ, 32 жауынгерлік тікұшақ және 30 көліктік тікұшақ бар. 

2023 жылы елдің авиациялық паркі Anka UAV-мен толықтырылды. Сонымен қатар, әуе күштерінің құрамына Су-27, Су-25 шабуылдаушы ұшақтары, Ан-26 және Ан-72 әскери көлік ұшақтары, сондай-ақ Ми-8, Ми-17В-5, ЕО-145 және UH1-II «Хьюи» тікұшақтары, сондай-ақ соққы беретін WinLong және барлауға арналған Skylark ұшқышсыз ұшу аппараттары қосылды. 

Бұл техникалар тәуліктің кез келген уақытында және әртүрлі ауа райы жағдайында базадан едәуір қашықтықта миссияларды орындау мүмкіндігін қамтамасыз етеді. Олар өздерінің жауынгерлік тиімділігі мен ұшу құрамының кәсібилігін, сондай-ақ басқарудың тиімділігін әртүрлі әскер түрлерінің ауқымды жаттығулары барысында көрсетті. 

Қазақстан Республикасының әуе қорғанысы күштері әртүрлі жағдайларда заманауи әуе нысандарын жоюға қабілетті әртүрлі модификациядағы заманауи зениттік зымыран кешендерімен жабдықталған. 

Әуе шабуылына қарсы қорғаныс әскерлерінде радиолокациялық барлауды 2014 жылдан бастап пайдалануға енгізілген «НУР» үш координатты Француз радиолокациялық станциясын (GM 403) қоса алғанда, қазіргі заманғы радиолокациялық станцияларды пайдалана отырып, радиотехникалық бөлімшелер жүзеге асырады.